Księgarnia Andrzeja Samulowskiego
Andrzej Samulowski urodził się 2 kwietnia w Sząbruku w 1840 roku. Samulowcy byli biedną rodziną. W dzieciństwie Andrzej pracował na roli. Uczęszczał do szkoły elementarnej w Sząbruku. Ujawniał zdolności poetyckie. Fryderyk Wilhelm IV za jeden z wierszy przysłał Andrzejowi sto talarów. W 1865 roku po Powstaniu Styczniowym powrócił do Sząbruka. Zaangażował się w działalność publiczną. Zaczął pisać do "Przyjaciela Ludu". Jego doniesienia z Warmii oraz wiersze były drukowane. Biskup warmiński Filip Krementz pochwalił Samulowskiego za twórczość, przez co został zauważony, zaczął zdobywać lokalną sławę i autorytet. W 1870 Józef Chociszewski zaprosił Samulowskiego do Poznania, aby nauczył go introligatorstwa i księgarstwa. Przy okazji rozwinież się humanistycznie, rozszerzając kontakty z ludźmi kultury. Po powrocie na Warmię założył warsztat introligatorski i zaczął trudnić się księgarstwem. Wciąż pisał do gazet m.in. do bytomskiego "Katolika", poznańskiego "Orędownika", pelplińskiego "Pielgrzyma". Opisywał położenie ludu warmińskiego i jego przywiązanie do języka i polskich tradycji. Objawienia gietrzwałdzkie w 1877 roku spowodowały, że Gietrzwałd stał się miejscem bardzo znanym. Informacje o miejscowości pojawiły się w prasie polskiej i niemieckiej. Już w 1875 roku Samulowski sprzedawał książki i dewocjonalia, niedługo potem założył księgarnię o nazwie Księgarnia Katolicka Roman i Samulowski. Jej uroczyste otwarcie odbyło się 6 kwietnia 1878. Księgarnia przynosiła dochody, odwiedzali ją pielgrzymi kupując książki i pamiątki z Gietrzwałdu. W 1892 roku Andrzej Samulowski został prezesem Katolickiego Towarzystwa Ludowego pod wezwaniem św. Wojciecha. Organizowano odczyty i przedstawienia teatralne. Od 1893 wystawiano sztuki teatralne – komedie: "Błażek opętany" i "Dziesięć tysięcy marek" – Piotra Kołodzieja. Rok później "Łobzowianie" Władysława Ludwika Anycza, następnie "Dzwonek św. Jadwigi" Karola Miarki. Wystąpili także miejscowy chór św. Cecylii, któremu akompaniował na fortepianie Feliks Nowowiejski. Andrzej Samulowski podejmował działania społeczne na rzecz nauczania w szkołach w języku polskim. Powstała idea założenia na Warmii polskiego pisma. 25 marca 1886 roku wydano w Gietrzwałdzie pierwszy numer Gazety Olsztyńskiej. (Obecna "Gazeta Olsztyńska" powstała w 1970 roku z przemianowania "Głosu Olsztyńskiego"). W 1920 roku Samulowski obchodził 80 rocznicę urodzin. Odwiedził go poeta Jan Kasprowicz. Andrzej Samulowski zmarł 10 kwietnia 1928 roku, pochowano go na cmentarzu w Gietrzwałdzie. Żona prowadzila księgarnię aż do wybuchu II wojny światowej. Potomkiem działacza Samulowskiego był (ur. w 1924 roku w Toruniu) olsztyński artysta plastyk Andrzej Samulowski. W czasie II wojny światowej trafił do Włoch, gdzie w maju 1945 zgłosił się do II Korpusu generała Andersa; z II Korpusem trafił do Anglii. Jesienią 1947 wrócił do Torunia. Od 1949 studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Po studiach powrócił do Gietrzwałdu i w księgarni swojego dziadka urządził pracownię. Pasjonowało go malarstwo sztalugowe i ścienne: olejne, akrylowe i pastelowe oraz rzeźba, grafika i rysunek. Początkowo inspirowany sztuką meksykańską Sigueirosa i Ortegi, tworzył wielkie malowidła o żywych kolorach, skrótach perspektywicznych i dynamizmie. Później malował nostalgiczne krajobrazy regionu, pejzaże miasta i martwe natury. Samulowski swoje dzieła prezentował na wielu wystawach krajowych i zagranicznych, pracował m.in. nad powojennymi dekoracjami Starego Miasta w Olsztynie oraz zainspirował odbudowę baszty na podzamczu olsztyńskiego zamku. Prywatnie zapalony żeglarz. Zmarł 25 maja 2002 roku w Olsztynie.
